Fonksiyonel antrenmanlar, vücudun işlevsellik kazanmasını amaçlayan hareketlerden oluşan bir antrenman disiplinidir. Adından da anlaşılacağı gibi bu antrenmanların birçok işlevi, yani birçok etkisi ve faydası vardır. Temel olarak da vücudumuzun işlevsellik kazanmasını hedef alan bir antrenman sistemidir. Bu antrenman sistemlerinin temel hedefi kişiye kuvvet, esneklik, mobilizasyon, koordinasyon, kardiyorespiratuar uygunluk gibi kavramlarını daha üst seviyelere çıkartmak şeklinde örnek verebiliriz. Buradan yola çıkarak birçok parametreye katkı sağlayan ve birçok kas grubunu çalıştıran antrenmanlara Fonksiyonel Antrenman diyebiliriz.
Fonksiyonel antrenmanların temeli fonksiyonel egzersizlere dayalıdır. Fonksiyonel egzersizler de birden fazla eklem hareketinin gerçekleştiği belli hedeflere uygun egzersizlerdir. Kişinin amacına yönelik olarak tasarlanan bu egzersizler peş peşe yaptırılan, değişik yoğunluktaki ve süredeki antrenmanlardır. Bir antrenman, fırlatma, itme, çekme, çömelme, zıplama, ivmelenme hareketlerini değişik sıralarda, tekrar ve zorluklarda bir araya getirir.
Zorluk seviyesi kademeli olarak artrılan bu antrenman programı sayesinde birey, daha hızlı, daha esnek, daha dengeli ve daha dayanıklı hale gelir. Kaslar arasındaki uyum artar ve hareketler daha koordinasyonlu şekilde yapılabilir ve tabii ki sakatlık riski azalır.
Bahsettiğimiz bu hareketler de, aslında gün içinde hep yaptığımız hareketlerdir. Farklı açılarda ve yüksek yüklenmelerle bunları uygulamak olumlu etkiler sağlayacaktır. Amacımıza ve gerekliliklerimize uygun fonksiyonel egzersizleri uygulamamız bize sadece kuvvet ve güç konusunda katkı sağlamaz. Bize dayanıklılık, denge, koordinasyon ve esneklik gibi birçok kavramda yardımcı olacaktır. Bu da bize daha kaliteli bir yaşam sunacaktır.
Fonksiyonel antrenmanlara başlamak için spor alt yapısına ihtiyaç var mıdır?
Bu antrenmanlar, kişinin spor geçmişine, anlık kondisyon, esneklik ve kas gücüne bakılarak özelleştirilebilir. Her hareketin, farklı zorluk düzeylerinde ve farklı ekipmanlar yordamı ile birkaç kombinasyonu vardır. Yeni başlayanlar, vücut ağırlıklarıyla sınırlı sayıda kombinasyondan oluşan antrenmanlarla çalışabilirler. İleri düzeydekiler ise daha çeşitli hareketlerle, ekstra ağırlık ve ekipmanlar kullanarak, sabit olmayan zeminlerde (bosu topu üzerinde gibi), çok daha ağır yüklenmeler ile ve setler arası çok daha az dinlenmeyle antrenmanlarını tamamlayabilirler.
Fizik tedavi seanslarında dahi fonksiyonel antrenmanlar yapılmaktadır. Çok geniş bir egzersiz çeşitliliğine sahip olan fonksiyonel egzersizleri kişiye uygulatmadan evvel, kişinin o anki sağlık durumunun ve kondisyonunun çok iyi bilinmesi ve programın bu faktörler gözetilerek dikkatlice hazırlanması önemlidir.
Fonksiyonel bir hareketi (squat, barfiks) tamamlayabilmek için birden çok farklı kas grubunu kuvvetlendirmemiz gerekebilir. En basit hareketi yapabilmek için farklı kas grupları senkronize olarak çalışır. Fonksiyonel egzersizleri uyguladığımızda kas gruplarının hareketlerini etkileyen eşitsizlikler kendilerini göstericeğinden, kişinin egzersiz haritası'da (yapması gereken egzersizler) otomatik olarak şekillenecektir.
Fonksiyonel antrenmanlar sayesinde siz farkında olsanız da olmasanız da, hareketler doğal akışında yapılır ve küçük büyük bütün kasların doğru oranda, doğru sırayla çalışması sağlanır. Ancak hareketi yapan kaslarda bir dengesizlik olma durumunda (esneklik, kuvvet, direnç vb) tendonlara ve diğer bağ dokulara binen yük sebebi ile sakatlıklara kapı aralamış oluruz. Bu sebepten fonksiyonel egzersizleri izolasyon egzersizleri ile destekleyip, fonksiyonel antrenmanlarımızı daha etkili ve güvenli hale getirmemiz mümkün olabilmektedir.
Kısaca maddeler halinde söylemek gerekirse;
Günlük faaliyetleri kolaylaştırır.
Vücudun genel işlevini iyileştirir.
Yaralanma ve düşme riskini azaltır.
Koordinasyon, denge ve istikrarı geliştirir.
Esnekliği ve hareket aralığını arttırır.
Stabilizan kaslardaki gücü geliştirir.
Dayanıklılık kazandırır.
Metabolizma hızını arttırır.
Vücut duruşunu geliştirir.
Obeziteyi önlemeye yardımcı olur.
Denge kaybı, esneklik, motor becerileri ve gücü gibi yaşlanmanın bazı olumsuz yönlerinden korunmaya yardımcı olur.
Artrit ağrısı, sırt ağrısı, boyun ağrısı ve diz problemlerini azaltmaya yardımcı olur.
